Czy surowe jajko jest zdrowe? Na co pomaga jedzenie surowych jajek?

Surowe jajko – co naprawdę zawiera?

Surowe jajka od lat budzą kontrowersje. Jedni traktują je jako źródło niezwykle wartościowego białka, drudzy – jako potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Przyjrzyjmy się więc, co naprawdę kryje się w nieugotowanym jajku. Jedno surowe jajko (około 60 g) dostarcza około 70 kcal, 6 g białka, 5 g tłuszczu oraz niemal komplet witamin i minerałów. Jajka zawierają witaminy: A, D, E, K, B2, B5 i B12, a także minerały, takie jak fosfor, selen, żelazo i cynk.

Co ciekawe, żółtko jajka jest jednym z nielicznych naturalnych źródeł witaminy D, niezwykle ważnej dla zdrowia kości i odporności. Jajka są również źródłem choliny – substancji wpływającej korzystnie na pracę mózgu, pamięć i funkcjonowanie układu nerwowego.

Na co pomaga jedzenie surowych jajek?

Zwłaszcza w kręgach sportowców i osób aktywnych fizycznie mówi się wiele o pozytywnym wpływie surowych jajek na organizm. Surowe jajka są szczególnie cenione za wysoką zawartość pełnowartościowego białka, które jest łatwo przyswajalne i zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne. Takie białko wspomaga regenerację mięśni po intensywnym treningu i budowę masy mięśniowej.

Dodatkowo, jajka zawierają luteinę i zeaksantynę – przeciwutleniacze z grupy karotenoidów, które wspierają zdrowie oczu. Liczne badania sugerują, że ich regularne spożywanie może zmniejszyć ryzyko degeneracji plamki żółtej oraz zaćmy. Witaminy z grupy B obecne w jajku wspomagają metabolizm, poprawiają stan skóry, włosów i paznokci, a także mają pozytywny wpływ na układ nerwowy.

Czy jedzenie surowych jajek jest bezpieczne?

Najczęściej pojawiającym się zagrożeniem związanym ze spożywaniem surowych jajek jest salmonella – bakteria, która może prowadzić do poważnego zatrucia pokarmowego. Choć w wielu krajach normy higieny w produkcji jaj są rygorystyczne, ryzyko zakażenia nadal istnieje, zwłaszcza w przypadku jajek pochodzących z niepewnego źródła.

Warto również wspomnieć o awidynie – białku obecnym w białku jajka, które może wiązać biotynę (witaminę B7), utrudniając jej wchłanianie przy długotrwałym i nadmiernym spożyciu surowych jaj. Niedobór biotyny może skutkować problemami skórnymi, osłabieniem włosów i paznokci oraz zaburzeniami neurologicznymi. Na szczęście, w większości przypadków zróżnicowana dieta zapobiega takim deficytom.

Jakie są różnice między surowym a gotowanym jajkiem?

Pod względem wartości odżywczych różnica między surowym a gotowanym jajkiem nie jest aż tak znacząca, jak mogłoby się wydawać. Ciepła obróbka niszczy część witamin wrażliwych na temperaturę (np. witaminę B1 i foliany), ale jednocześnie neutralizuje awidynę i eliminuje ryzyko zakażenia salmonellą.

Gotowane jajka są również lepiej przyswajalne. Białko w surowym jajku przyswajalne jest w około 50-60%, podczas gdy po ugotowaniu może to być nawet 90%. Spożycie jajek w formie gotowanej lub smażonej minimalizuje ryzyko i zwiększa wykorzystanie ich cennych składników przez organizm.

Jak bezpiecznie jeść surowe jajka?

Jeżeli mimo świadomości zagrożeń decydujesz się na spożywanie surowych jajek, warto przestrzegać kilku zasad bezpieczeństwa. Przede wszystkim – wybieraj jajka ze sprawdzonego źródła, najlepiej oznaczone symbolem „0” lub „1”, czyli od kur z ekologicznych gospodarstw lub chowu wolnowybiegowego. Takie jajka są mniej narażone na skażenie bakteriami.

Przed rozbiciem jajka dokładnie umyj je pod bieżącą wodą. Unikaj jajek z uszkodzoną skorupką lub tych, które długo leżały poza lodówką. Możesz także zastosować pasteryzację domową – krótko ogrzewając jajko do temperatury ok. 57°C przez kilka minut, co pozwala zredukować ryzyko zakażenia bez całkowitej utraty wartości odżywczych.

Dlaczego sportowcy jedzą surowe jajka?

Efektowne sceny z filmów, w których bohaterzy wypijają surowe jajka prosto z szklanki, zrodziły pewien mit żywieniowy. W rzeczywistości sportowcy decydują się na surową formę głównie ze względu na szybkie dostarczenie białka bez konieczności gotowania, co może mieć znaczenie przed lub po treningu.

Surowe jajko to także forma „naturalnego suplementu”, zawierająca komplet aminokwasów oraz składników wspomagających regenerację organizmu i układ odpornościowy. Niemniej jednak, coraz więcej specjalistów od żywienia sportowego zaleca gotowane lub w inny sposób przetworzone jajka – z uwagi na wyższy wskaźnik przyswajalności białka i większe bezpieczeństwo zdrowotne. Co ciekawe, izolat białka jaja kurzego – popularny w suplementach dla sportowców – tworzony jest właśnie z pasteryzowanego jajka, czyli nie w pełni surowego.

Czy surowe jajka pomagają na włosy i skórę?

Domowe maseczki z surowego jajka cieszą się dużą popularnością. Zawdzięczają to wysokiej zawartości protein, witamin i tłuszczów – składników korzystnych dla kondycji skóry oraz włosów. Żółtko działa nawilżająco i odżywczo, a białko – oczyszczająco i ściągająco. Maseczki z jajek stosowane na włosy mogą przyczynić się do ich wygładzenia, nadania blasku i wzmocnienia cebulek.

Jednakże korzyści wynikające z wewnętrznego stosowania są trudniejsze do jednoznacznego zmierzenia. O ile zawarte w jajkach składniki odżywcze są ważne dla zdrowia skóry i włosów, ich wpływ widoczny będzie dopiero w kontekście całej diety, a nie tylko przez spożycie samego surowego jajka.

Mit czy fakt: Surowe jajko na kaca?

Wielu ludzi powtarza, że wypicie surowego jajka z rana po zakrapianej nocy może pomóc na kaca. Czy to prawda? Istnieje teoria, że cysteina zawarta w jajkach pomaga rozkładać aldehyd octowy – związek powstający przy przekształcaniu etanolu, który wywołuje objawy kaca. Rzeczywiście, jajka zawierają cysteinę, ale jej ilość nie różni się znacząco w zależności od obróbki termicznej.

Zatem – o ile spożycie jajka może nieco wesprzeć regenerację wątroby, to raczej nie działa jak „cudowne antidotum” na złe samopoczucie po alkoholu. Co więcej, wypicie surowego jajka w momencie osłabionej odporności (np. właśnie podczas kaca) może zwiększyć ryzyko zatrucia pokarmowego.