Chipsy w ciąży – czy są bezpieczne dla przyszłej mamy i dziecka?

Czy kobieta w ciąży może jeść chipsy?

Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety, w którym troska o zdrowie własne i rozwijającego się dziecka staje się priorytetem. Nie dziwi więc fakt, że przyszłe mamy często zastanawiają się, czy ich dotychczasowe nawyki żywieniowe są nadal bezpieczne. Jednym z częściej pojawiających się pytań jest: „Czy w ciąży można jeść chipsy?”. To pytanie nurtuje wiele kobiet, szczególnie wtedy, gdy nachodzi je ochota na słoną przekąskę wieczorem. Sprawdźmy, co na ten temat mówią specjaliści.

Skład chipsów – co tak naprawdę zjadamy?

Chipsy ziemniaczane to produkt wysoko przetworzony, zawierający zazwyczaj ziemniaki, olej roślinny i sól. Jednak skład produktów dostępnych w sklepach rzadko kończy się na tych trzech składnikach. Oprócz nich znajdziemy w nich często wzmacniacze smaku (glutaminian sodu), sztuczne aromaty, barwniki, a także akrylamid – związek chemiczny powstający podczas smażenia skrobi w wysokiej temperaturze. Akrylamid został przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem sklasyfikowany jako substancja potencjalnie rakotwórcza.

Dodatkowo chipsy to wysokokaloryczna przekąska zawierająca dużą ilość tłuszczów nasyconych, które – spożywane w nadmiarze – mogą prowadzić do nadwagi, problemów z cholesterolem i zwiększonego ryzyka chorób serca.

Wpływ chipsów na ciążę – co mówią badania?

W świetle obecnej wiedzy medycznej, okazjonalne zjedzenie porcji chipsów prawdopodobnie nie przyniesie szkody ani matce, ani dziecku. Jednak regularne i nadmierne spożywanie tego typu produktów wiąże się z pewnym ryzykiem. Według badań opublikowanych w piśmie „Environmental Health Perspectives” nadmiar akrylamidu w diecie ciężarnej może być związany z niższą masą urodzeniową dziecka oraz możliwymi zaburzeniami w rozwoju neurologicznym.

Wysokie spożycie soli zawartej w chipsach sprzyja również zatrzymywaniu wody w organizmie, co może potęgować obrzęki – częsty problem wśród kobiet w ciąży. Poza tym nadmiar sodu może wpływać negatywnie na ciśnienie krwi, zwiększając ryzyko nadciśnienia ciążowego, a nawet stanu przedrzucawkowego.

Zachcianki ciążowe – dlaczego tak bardzo chce się chipsów?

Zachcianki smakowe to zjawisko niemal nieodłączne w okresie ciąży. Często spotykaną potrzebą są właśnie smak słony i tłusty, czyli dokładnie to, co oferują chipsy. Tłumaczy się to zmianami hormonalnymi, które oddziałują na układ nerwowy i smakowy. Czasem ochota na słone produkty może również świadczyć o niedoborach w organizmie – np. niedoborze sodu, potasu lub innych elektrolitów.

Należy jednak pamiętać, że zachcianki nie zawsze powinny być ulegane bez refleksji. O wiele korzystniejsze dla organizmu będą pełnowartościowe źródła składników mineralnych, takie jak orzechy niesolone, pestki dyni czy warzywa pieczone bez dodatku tłuszczu.

Bezpieczna alternatywa dla chipsów w ciąży

Dla przyszłych mam, które z trudem rezygnują z chrupiących przekąsek, dobrą wiadomością jest to, że dostępne są zdrowsze alternatywy. Jedną z nich są domowe chipsy przygotowane z warzyw – batatów, buraków, cukinii czy jarmużu. Można je przygotować z minimalną ilością oliwy z oliwek i przyprawami, bez sztucznych dodatków i nadmiaru soli. Pieczenie zamiast smażenia zmniejsza również ryzyko powstania akrylamidu.

Innym rozwiązaniem może być sięganie po orzechy nerkowca, migdały lub chrupiące warzywa z hummusem. Takie przekąski dostarczają błonnika, zdrowych tłuszczów oraz witamin i minerałów niezbędnych w czasie ciąży.

Chipsy w I, II i III trymestrze – czy to ma znaczenie?

Choć teoretycznie chipsy mają podobny wpływ na organizm niezależnie od fazy ciąży, to różne trymestry niosą ze sobą odmienne potrzeby żywieniowe. W I trymestrze obecność akrylamidu i innych sztucznych dodatków może być szczególnie niekorzystna – to wtedy bowiem kształtują się najważniejsze narządy i układy dziecka.

W II trymestrze, potrzeba dostarczania dodatkowej energii i składników odżywczych rośnie, ale nadal priorytetem powinna być dieta bogata w wartościowe składniki. W III trymestrze natomiast, gdy często pojawiają się problemy z ciśnieniem, zatrzymywaniem wody oraz zgaga, słone i tłuste chipsy mogą dodatkowo pogarszać samopoczucie przyszłej mamy.

Jak często można pozwolić sobie na chipsy w ciąży?

Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na to pytanie – wszystko zależy od ogólnego stylu życia, diety, stanu zdrowia ciężarnej oraz ilości spożywanego produktu. Ogólna zasada jest jednak prosta: im rzadziej i w mniejszych ilościach, tym lepiej. Jeśli jednak raz na kilka tygodni przyszła mama zje porcję chipsów (np. 30–50 gramów), a jej dieta jest na co dzień zbilansowana i bogata w witaminy, to takie „odstępstwo” nie powinno budzić obaw.

Opinia dietetyka – co radzą specjaliści?

Dietetycy zalecają zasadę umiaru i zdrowego rozsądku. Chipsy nie powinny być podstawą diety w ciąży, ale też nie musimy traktować ich jak niedozwolonego produktu. Kluczem jest zrównoważona dieta oparta na warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach, chudym białku oraz zdrowych tłuszczach. Jeśli przyszła mama czuje silną ochotę na chipsy, warto poszukać zdrowszej alternatywy lub ograniczyć ilość i sięgać po nie świadomie – na przykład wybierając produkty bez glutaminianu sodu, z niższą zawartością tłuszczu i soli.

Etkietowanie chipsów – na co zwracać uwagę?

Podczas zakupów warto czytać etykiety i zwracać uwagę na ilość tłuszczu, soli i ewentualnych konserwantów. Im krótszy skład, tym lepiej. Wybieraj produkty o mniejszej zawartości soli (mniej niż 1g na 100g) oraz bez dodatków typu E621 (glutaminian sodu) czy barwników. Coraz popularniejsze stają się też chipsy pieczone zamiast smażonych, które mają zwykle mniej tłuszczu i kalorii.

Warto też zwrócić uwagę na datę ważności i sposób przechowywania – przegrzane chipsy mogą mieć podwyższony poziom akrylamidu, dlatego zawsze należy wybierać produkty świeże, przechowywane w odpowiednich warunkach.